L último studo de que falaba no miu último post dá cunta d'ua saúde andeble de la lhéngua mirandesa. Ampéçan agora a salir comentairos a esse studo i, por isso, bou a (tentar) aclarar alguas questones cun la mie oupenion
Ua lhéngua ye ua rialidade cumplexa. Un sistema (dízen alguns). D'ua forma simples - porque ye destas caras que se ten falado i talbeç se benga a falar inda mais - bamos a cunsiderar trés lhados fundamentales:
1. La cara lhenguística - Ou seia, la fonética, la semântica, la morfologie etc. quier dezir, la maneira cumo las palabras son ampregues; se hai nuobas palabras que ban antrando na lhéngua i donde bénen; se hai nuobos sons que dan lhugar a outros i porquei; se hai nuobas costruçones, donde bénen i porquei; se hai nuobos sentidos pa las palabras i donde son sacados ....
2. La cara política - Nun cierto sentido todas las lhénguas son dialetos. Ye la mudança política, nas sculhas i n'amportáncia que se le dá, que fai d'uas lhénguas i doutros dialetos. Digamos que l amportante ye, sien dúbida, l reconhecimiento político que, drento de l cada Stado ou Naçon, se fai daquel falar.
3. La cara sociolhenguística - Eiqui stamos a falar de la maneira cumo la lhéngua ye ampregue, ye bista i ye outelizada no die a die, ou seia, na sociedade.
Fui este l rostro "medido" i "abaliado" no trabalho de que tengo benido a falar. Ye cierto que nun podemos medir la bitalidade d'ua lhéngua tenendo solo an cunta ua destas caras, lhados ou cumo le quérgamos chamar. Todos(as) son amportantes. Talbeç la "cara política" querga ou diga que todo ye política i qu'eilha ye la mais amportante. Outros diran l mesmo.
Mas ls ambestigadores i ls cientistas ténen l deber de saber l que quier dezir la palabra "studar" ou "analizar". Las dues quieren dezir "decumponer la rialidade an partes para sermos capazes de la cumprender". Por isso, nun hai que misturar las caras. Cada ua ten − ou puode tener − l sou papel. La lhéngua mirandesa, cumo antidade superior a eilhas, cunta cun todas pa la sue "saúde". I spera, acho you, que ningua se perda nien an guerras antestinas nien de polheiro que mais nun faran do torná-la mais andeble.
